Niska samoocena hamulcem naszego dalszego rozwoju
Niezadowolenie z siebie, bycie nieszczęśliwym, słabszym od innych, nieatrakcyjnym czy niekochanym, to zwroty, których czasem używamy wobec siebie. Dzieje się tak zazwyczaj, gdy stajemy przed wyzwaniem lub stresującą sytuacją. Dlaczego tak robimy? Niska samoocena charakteryzuje się brakiem pewności siebie oraz niskim poczuciem własnej wartości. Osoby o takich skłonnościach mają zazwyczaj głęboko zakorzenione negatywne przekonania o sobie. Wykazują większą wrażliwość na codzienne sytuacje, reagują emocjonalnie na bodźce. Według znanego psychologa, Marshalla Rosenberga, twórcy jednej z najbardziej znanych metod badania samooceny, niskie poczucie własnej wartości oznacza niezadowolenie z siebie, odrzucenie własnego Ja.
Jak niska samoocena wpływa na nasze życie?
Nikt nie urodził się z niską samooceną. Rozwija się ona w wyniku doświadczeń, które zdobywamy w życiu. Nasze najbliższe otoczenie: przyjaciele, rodzeństwo, rodzice, a nawet social media dostarczają pozytywnych, ale także negatywnych informacji o nas samych. Które komunikaty zapamiętujemy? Zazwyczaj nieprzychylne. Dlaczego tak się dzieje? Często wysokie oczekiwania wobec nas samych lub innych osób mogą stać się celem nie do osiągnięcia. Stres czy trudne wydarzenia życiowe – choroba, żałoba, trauma, toksyczne środowisko w pracy czy niezdrowy związek – mogą oddziaływać na poczucie naszej wartości. Ważną rolę odgrywa również osobowość. Poglądy, motywy, przekonania, rodzaje zachowań w danej sytuacji sprawiają, że możemy być bardziej podatni na negatywne myślenie. Dodatkowo przy niskiej pewności siebie możemy unikać próbowania nowych rzeczy postrzeganych jako trudne. W perspektywie krótkoterminowej buduje to poczucie bezpieczeństwa. Jednakże myśląc długoterminowo, takie działanie może przybrać odwrotny skutek, wzmocnić ukryte obawy, wątpliwości, a także stać się sposobem na ucieczkę przed problemem.
Utrzymujący się stan niskiego poczucia własnej wartości może negatywnie wpłynąć na nasze zdrowie psychiczne skutkując depresją czy stanami lękowymi. Przyczynić się może również do rozwinięcia nawyków, takich jak palenie lub nadmierne picie, jako sposób na radzenie sobie z trudnościami.
Co możemy zrobić, by myśleć o nas samych lepiej?
Budowanie poczucia własnej wartości to długi proces. Pozwala na rozwinięcie zdrowszych nawyków emocjonalnych, odzyskanie sił, poznanie swoich mocnych stron nauczenie się szacunku do siebie, wydobycie własnych zasobów oraz świadome z nich korzystanie. Rozmowa z terapeutą odnośnie myśli, uczuć oraz problemów pozwoli lepiej zrozumieć nas samych. Odkrycie przeszłości lub przekonań, będących hamulcem do dalszego rozwoju, przyczyni się do spojrzenia na życie z innej perspektywy. Terapia zapewni również wsparcie w rozwijaniu współczucia wobec siebie, dzięki czemu łatwiejsze będzie wyznaczanie i osiągalne wymarzonych celów, traktowanie się z życzliwością oraz nauczenie akceptować siebie za to, kim jesteśmy.
Warto pamiętać, że każdy z nas zasługuje na szczęście, wewnętrzny spokój ciała i umysłu.
Autor: Aleksandra Knecht, psycholog, psychoterapeuta.